300 Jaar Oostendse Compagnie

Een nieuwe compagnie

Dit jaar is het 300 jaar geleden dat de Generale Indische Compagnie, beter bekend als de Oostendse Compagnie, werd opgericht. In augustus 1723 werd op een paar dagen tijd een aanzienlijk kapitaal verzameld door middel van een uitgifte van aandelen, waarbij vooral de Antwerpse, Brusselse en Gentse handelselite intekenden. Met de opgehaalde fondsen werden schepen gekocht en in Oostende uitgereed. Oostende, de voorhaven van Brugge, werd zo het centrum van de overzeese handelsexpansie van onze gewesten in de 18de eeuw. Vanuit Oostende voeren tientallen schepen naar India en China (Kanton). Dankzij een aantal nicheproducten zoals thee (meer dan 50% van de Europese markt), werd de Oostendse Compagnie een belangrijke wereldspeler in de Chinahandel in de jaren 1720.

Recordwinsten leiden tot internationale druk

Haar aandeelhouders werden beloond met een nettowinst van ca. 150%, de haven en de stad van Oostende bloeiden als nooit tevoren. Ook de Oostenrijkse Nederlanden in hun geheel plukten de vruchten van de herrezen maritieme handel. Ondanks het grote succes moest de Oostendse Compagnie onder Britse, Nederlandse en Franse druk haar handelsactiviteiten staken in 1731.

Niet zomaar een voetnoot

Lange tijd hebben historici gedacht dat de Oostendse Compagnie een onbetekenende voetnoot was in onze geschiedenis. Recent onderzoek heeft echter aangetoond dat de Oostendse Compagnie een veel belangrijkere rol heeft gespeeld in ons maritiem verleden. Het succes van de Oostendse Compagnie heeft zowel de beleidsmakers in Brussel als de commerciële elites doen beseffen hoe belangrijk de maritieme handel was voor onze welvaart. Vanaf 1748 zouden zij – de geest van de Oostendse Compagnie indachtig – zich inzetten voor de maritieme relance van onze gewesten. Tegen het einde van de 18^de eeuw behoorde Oostende tot de belangrijkste Europese havens. De opgebouwde Oostendse maritieme know-how heeft na de heropening van de Schelde (1795) een belangrijke rol gespeeld in het heropstarten en de uitbouw van de scheepvaartactiviteiten in Antwerpen.

Het belang van de Oostendse Compagnie voor de Vlaamse zeehavens en de Belgische geschiedenis is dus niet te onderschatten. Het was niet alleen de eerste multinationale onderneming in onze gewesten, het was ook de voorloper van onze huidige commerciële relaties met het Verre Oosten. Daarnaast heeft de Oostendse Compagnie een belangrijke innovatieve rol gespeeld in scheepsbouw en logistiek.

Om deze belangrijke mijlpaal in onze maritieme geschiedenis te herdenken worden in de loop van 2023 en 2024 een aantal evenementen in Oostende georganiseerd.
Zo werd er op 21 november 2023 een druk bijgewoonde publieksavond georganiseerd, gevolgd later op de week door een internationaal congres met onderzoekers uit België, Nederland, Portugal, Denemarken, Taiwan, Tsjechië en Italië.
Voor 2024 wordt naast de expo ook nog de nadruk gelegd op stadswandelingen en op een uitgebreid programma voor scholen.